Một hệ thống điều hướng truy cập trang web tốt là sự bắt buộc đối với thiết kế một trang web có khả năng truy cập và thành công. Một đường dẫn điều hướng truy cập Web lý tưởng phải có cấu trúc hợp lý, dễ sử dụng và bắt mắt. Một đường dẫn điều hướng truy cập kém có thể làm rối mắt người đọc và không thu hút được người truy cập. Điều hướng truy cập là một công cụ tuyệt đối cần thiết cho việc tạo ra những trang web có thể truy cập và tiện lợi. Nó không nên được che khuất hoặc trá hình dưới bất cứ hình thức nào, mà phải rất rõ ràng đến mức những người sử dụng có thể dễ dàng sử dụng nó mà không mất sự nỗ lực nào.

Các điểm chính

Nhờ có công cụ tìm kiếm, đánh dấu trang và các liên kết được đặt trên các Website khác, mọi người có thể truy cập trực tiếp từ trang chủ vào bất cứ những phần nào của Website. Như vậy, nơi đó nên là một đường dẫn điều hướng truy cập tốt để dẫn đường cho chúng từ mọi điểm truy cập. Người sử dụng phải có khả năng điều hướng được thông qua trang Web đó một cách dễ dàng. Từ bất cứ trang Web nào được đưa ra thì họ cũng có thể tìm tới được trang chủ và những phần quan trọng khác của trang Web đó.

Một đường dẫn điều hướng tốt phải cung cấp được những điều mà mọi người mong đợi từ trang Web đó. Mọi liên kết, hạng mục nên được phân loại thành những thanh điều hướng truy cập cốt yếu và thứ yếu nhằm giúp người sử dụng duyệt Web dễ dàng hơn.

Khái niệm ‘Minimal clicks’ (tối thiểu hoá nhấp chuột ) phải luôn được nhớ trong khi thiết kế Web. Người truy cập phải có đủ khả năng truy cập vào trang đó theo sự lựa chọn của họ với điều hướng truy cập ít nhất có thể. Bản năng của họ phải được trao đổi bằng những phản ứng tức thì qua trang Web.

Điều hướng người sử dụng thân thiện

Những người thiết kế Website luôn phải nhớ sở thích của người sử dụng trong khi phát triển đường dẫn điều hướng truy cập. Sự thân thiện trong thiết kế của họ sẽ không phải là lý do đủ cho tất cả mọi người sử dụng được thoải mái. Một trang website cụ thể nên có những liên kết tới trang chủ cũng như những trang quan trọng khác. Thêm vào đó là một bản đồ vị trí mà nó sẽ giúp cho những người xem tìm thấy chính xác vị trí và điều hướng truy cập trên vài trang khác.

Điều hướng truy cập website cốt yếu

Loại hình phổ biến nhất của điều hướng truy cập là điều hướng truy cập website bên trái. Nhà thiết kế phải đảm bảo rằng những điều hướng truy cập quan trọng nhất được nhìn thấy đầy đủ ở tại trang đầu tiên của website với độ phân giải: 800X600 và nó sẽ không được cuộn nấp bên dưới màn hình. Chiều rộng nên được giới hạn nhỏ hơn 300px, đến mức có đủ khoảng trống cho đề mục. Đường dẫn điều hướng truy cập bên trái được đồng bộ với thói quen của người sử dụng cũng như họ bắt đầu đọc từ trái sang phải.

Một kiểu điều hướng truy cập quan trọng khác là điều hướng truy cập đỉnh nơi thanh điều hướng truy cập được đặt tại phía trên cùng của trang, vậy nên nó dành được nhiều khoảng trống hơn cho nội dụng và thông tin khác. Nhưng nó phải được đảm bảo rằng ở đó không có đồ hoạ làm xao nhãng người xem.

Các trang Website tiếng Anh phải phù hợp với thanh điều hướng truy cập được đặt hướng về bên trái như những người đọc thường đọc từ trái sang phải, cho nên phải chú ý tới thanh lệnh đơn đầu tiên!

Điều hướng truy cập thứ yếu

Nó bao gồm những liên kết như: liên hệ với chúng tôi, thông tin về chúng tôi, chính sách, điều khoản sử dụng, bản đồ website, các liên kết, v.v….. Những liên này nên xuất hiện ít hơn vì vậy chúng xem như khác biệt so với những điều hướng truy cập cốt yếu. Vị trí có thể ở dưới thanh công cụ điều hướng truy cập cốt yếu. Trong trường hợp thanh công cụ điều hướng truy cập đỉnh, thì các liên kết thứ yếu có thể được đặt phía bên phải của trang.

Các lệnh đơn

Các lệnh đơn có thể được sử dụng như phương thức điều hướng truy cập phụ thêm. Các lệnh đơn thường được đặt ở cuối trang do nếu lệnh đơn dài và thể hiện được hết nội dung dòng lệnh thì lệnh đơn chính bị khuất khỏi tầm nhìn. Thế nên các lệnh đơn này phải ở cuối trang và hoạt động như một điều hướng truy cập liên tục thay đổi để duyệt trở lại.

Liên kết trong

Liên kết trong giữa các trang không chỉ trợ giúp người sử dụng nhanh chóng tìm được thông tin liên quan mà còn trợ giúp các hướng công cụ tìm kiếm truy cập tới từng trang một của Website. Một tập hợp các liên kết nhỏ tới những nguồn và trang có liên quan có thể được đặt dưới vùng văn bản tới các trang liên kết nội bộ cho cùng chủ đề đó.

Tránh những công cụ điều hướng truy cập phức tạp

Các nhà thiết kế web nên cố gắng và tránh sử dụng điều hướng truy cập hiện đại và nhất thời thái quá chỉ vì cảm hứng trực quan. Người sử dụng quan tâm tới khôi phục thông tin nhiều hơn là kiểm soát những phức tạp của điều hướng truy cập. Vì vậy thanh điều hướng truy cập nên dành ưu tiên cho tính đơn giản và thân thiện người dùng.

Danh sách kiểm tra

• Các nhà thiết kế Web nên giữ cho các tiêu đề của thanh điều hướng truy cập ngắn gọn và đầy đủ nhằm giúp cho người dùng dễ hiểu hơn.
• Thanh điều hướng truy cập cốt yếu nên không nhiều hơn 6-7 liên kết chính. Tất cả những liên kết khác nên đặt vào điều hướng truy cập thứ yếu.
• Thanh điều hướng truy cập cốt yếu nên nổi bật trên trang Web.
• Một thay đổi về văn bản nên được sử dụng trong cả trường hợp đồ hoạ hoặc những liên kết với JavaScript, bởi vì nếu người sử dụng có tắt đồ hoạ của họ thì họ vẫn truy cập được đến thông tin riêng đó.
• Mỗi một trang nên có một số liên kết hợp lý. Những liên kết tương tự nên được nhóm vào cùng với nhau để người truy cập duyệt thông tin dễ hơn.
• Tại bất cứ thời điểm nào, những người truy cập nên có đủ khả năng nhận biết được vị trí của họ. Một bản đồ vị trí hoặc một tập hợp lệnh đơn nên thể hiện đặc tính của trang đó để cho phép chúng theo vết được đường dẫn.
• Một liên kết vừa được nhắp chuột nên chuyển sang một màu khác sao cho người truy cập biết được trạng thái của nó.

Kiểm tra

Cách tốt nhất để kiểm tra công cụ điều hướng truy cập trang web vừa mới được thiết kế là nhờ vào những người sử dụng thiếu kinh nghiệm điều hướng trên trang web đó. Nếu họ có thể duyệt thành công trang web đó thì thiết kế có thể được xem là sự thành công trong điều hướng truy cập!

Tác giả: Michael Henderson
Vân An 3C dịch